محاسبات بدون سرور (Serverless Computing) چیست؟
در دنیای مدرن، توسعه وب با سرعت بالایی در حال تغییر است و این تغییرات عمدتاً به دلیل پیشرفتهای فناوری و نیازهای جدید بازار، به ویژه در زمینه محاسبات بدون سرور است. برای مدتها، وظایف توسعهدهندگان وب شامل کدنویسی برای حل مشکلات مشتریان، راهاندازی محیطهای اجرایی، مدیریت سرورها و فرآیندهای میزبانی میشد. این وظایف نیازمند مهارتهای گستردهای در زمینههای زیرساختی و عملیاتی بود که به طور طبیعی باعث کاهش بهرهوری توسعهدهندگان میشد. به جای تمرکز بر نوآوری و ارائه راهحلهای بهینه، توسعهدهندگان مجبور بودند زمان و انرژی خود را صرف مدیریت و نگهداری زیرساختها و محیطهای اجرایی کنند. این وضعیت باعث شد تا شرکتها به دنبال راهحلهایی باشند که بتواند این دغدغهها را کاهش دهد و اجازه دهد توسعهدهندگان تمام توجه خود را به نوشتن کد و حل مشکلات اختصاص دهند. بدون نگرانی درباره مسائل زیرساختی و پیچیدگیهای مرتبط با آن، توسعهدهندگان میتوانند تمام تمرکز خود را بر روی نوشتن کدهای بهینه و حل مشکلات مشتریان معطوف کنند، که نتیجه آن افزایش بهرهوری و نوآوری در فرآیند توسعه وب خواهد بود.
محاسبات بدون سرور (Serverless Computing) : رویکردی نوین و آسانتر برای توسعه وب
هر فناوری که به وجود میآید، پاسخی به یک نیاز یا چالش مشخص است و محاسبات بدون سرور (Serverless Computing) نیز به همین منظور به وجود آمد. محاسبات بدون سرور به عنوان راهحلی برای مشکلات و محدودیتهای موجود در معماریهای سنتی وب معرفی شد. معماریهای قدیمی معمولاً برای توسعه و نگهداری برنامههای وب به شکلی طراحی شده بودند که نیازمند استقرار و مدیریت سرورها و پایگاههای داده به صورت محلی (on-premises) بودند. این رویکرد سنتی به دلیل نیاز به تیمهای متخصص برای مدیریت زیرساختها و هزینههای بالای اجرایی، به مرور زمان کارایی خود را از دست داد.
در چنین شرایطی، محاسبات بدون سرور به عنوان یک رویکرد جدید و مؤثر مطرح شد. باید توجه داشت که «بدون سرور» به معنای عدم وجود سرور نیست. در واقع، سرورها همچنان در پشت صحنه فعالیت میکنند، اما توسعهدهندگان و کاربران نیازی به تعامل مستقیم با آنها ندارند. این مفهوم به معنای انتزاع زیرساخت محاسبات ابری (Cloud Computing) است، که در آن مسئولیت مدیریت و نگهداری سرورها بر عهده ارائهدهندگان خدمات ابری یا فروشندگان شخص ثالث قرار میگیرد.
مفهوم محاسبات بدون سرور
محاسبات بدون سرور یک مدل رایانش ابری است که در آن مدیریت و نگهداری زیرساختهای سرورهای شرکت شما توسط ارائهدهنده ابر یا یک فروشنده شخص ثالث انجام میشود. در این مدل، شرکتها دیگر نیازی به خرید، نصب، میزبانی و مدیریت سرورها ندارند؛ تمامی این وظایف به عهده مدیر ابری است. بر اساس بررسیهای بازار در حوزه محاسبات بدون سرور، نرخ رشد مرکب سالانه (CAGR) این فناوری برای دوره پیشبینی 2019 تا 2027 حدود 23.17٪ تخمین زده شده است.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره هاست و مدیریت سرورها، میتوانید به سایت ما درباره هاست مراجعه کنید.
محاسبات بدون سرور که با نام “Function-as-a-Service” (FaaS) نیز شناخته میشود، تضمین میکند که کدهایی که توسعهدهندگان با آنها کار میکنند از توابع ساده و مبتنی بر رFlویداد تشکیل شده باشد. این رویکرد به توسعهدهندگان اجازه میدهد تا به طور کامل بر نوشتن کد و ارائه راهحلهای نوآورانه تمرکز کنند، بدون اینکه نیاز به نگرانی در مورد ایجاد محیطهای آزمایشی، مدیریت زیرساختها و سرورها داشته باشند.
مزایای محاسبات بدون سرور
امروزه بسیاری از شرکتها در سراسر جهان به مدلهای محاسباتی بدون سرور روی آوردهاند. به عنوان مثال، نتفلیکس از AWS Lambda برای ارائه خدمات خود در مقیاس وسیع استفاده میکند. سایر شرکتها نیز به دلایلی همچون کاهش هزینهها، افزایش سرعت توسعه و قابلیت مقیاسپذیری به این مدل ابری گرایش پیدا کردهاند. در ادامه به بررسی برخی از مزایای این فناوری میپردازیم:
1.کاهش هزینهها
یکی از مزایای برجسته محاسبات بدون سرور، کاهش هزینهها است. در سرویسهای ابری سنتی، کاربران باید برای تأمین منابع اضافی مانند ذخیرهسازی و زمان CPU که ممکن است بلااستفاده باقی بمانند، هزینه بپردازند. اما در مدل محاسبات بدون سرور، کاربران فقط برای زمانی که کد آنها در حال اجرا است و از منابع مانند CPU و ذخیرهسازی استفاده میکند، هزینه میپردازند. این مدل هزینهپردازی منجر به کاهش قابل توجه هزینههای عملیاتی میشود.
2.سرعت بالاتر در توسعه
در محیطهای سنتی، توسعهدهندگان باید زمان زیادی را برای مدیریت زیرساختها و بهروزرسانیهای مداوم نرمافزارها و سیستمعاملها صرف کنند. اما در مدل محاسبات بدون سرور، تیمهای توسعهدهنده میتوانند به طور کامل بر کدنویسی، تست و تکرار تمرکز کنند، بدون نگرانی از هزینهها و مدیریت سرورها. این امکان به توسعهدهندگان کمک میکند تا ایدهها را سریعتر به بازار عرضه کرده و ویژگیهای جدید را بدون دغدغه زیرساختها پیادهسازی کنند.
3.مقیاسپذیری و انعطافپذیری بالا
یکی دیگر از مزایای کلیدی محاسبات بدون سرور، مقیاسپذیری سریع و انعطافپذیری بالای آن است. در این مدل، توسعهدهندگان نیازی به نگرانی درباره سیاستهای اتواسکیلینگ (autoscaling) ندارند. ارائهدهنده خدمات ابری به طور خودکار ظرفیتها و فناوریها را بر اساس نیازهای مشتریان افزایش میدهد. همچنین، توابع بدون سرور به طور خودکار و به سرعت با کاهش تعداد کاربران همزمان، کوچک میشوند که این ویژگی مدل “پرداخت بهاندازه مصرف (pay-as-you-go)” را بهینهتر میسازد.
4.افزایش بهرهوری
در محیطهای بدون سرور، توسعهدهندگان دیگر نیازی به انجام وظایف پیچیدهای مانند مدیریت چند رشتهای (multithreading) یا درخواستهای HTTP ندارند. Function-as-a-Service (FaaS) تمرکز توسعهدهندگان را از مدیریت زیرساختها به سمت توسعه و بهبود برنامهها معطوف میکند. این امر منجر به افزایش بهرهوری و کاهش زمان مورد نیاز برای توسعه و انتشار محصولات جدید میشود.
فروشندگان اصلی محاسبات بدون سرور
در حال حاضر، چندین شرکت بزرگ در زمینه ارائه خدمات محاسبات بدون سرور فعالیت میکنند. برخی از این شرکتها عبارتند از:
آمازون: AWS Lambda که توسط Amazon Web Services (AWS) ارائه میشود، یکی از اولین و محبوبترین پلتفرمهای محاسبات بدون سرور است. این سرویس به کاربران امکان میدهد تا توابع خود را به سادگی پیادهسازی و اجرا کنند.
گوگل: Google Cloud Functions که توسط Google Cloud Platform (GCP) ارائه میشود، یک سرویس محاسبات بدون سرور است که اجرای کدهای مبتنی بر رویداد را فراهم میکند.
مایکروسافت: Microsoft Azure Functions از دیگر پلتفرمهای محاسبات بدون سرور است که توسط مایکروسافت ارائه میشود. این سرویس به توسعهدهندگان امکان میدهد تا برنامههای خود را با استفاده از توابع ساده و مقیاسپذیر ایجاد و اجرا کنند.
IBM: IBM Cloud Functions که بر پایه Apache OpenWhisk ساخته شده است، یک پلتفرم محاسبات بدون سرور ارائه میدهد که توسعهدهندگان میتوانند با استفاده از آن، برنامههای خود را به راحتی پیادهسازی و مدیریت کنند.
Alibaba Cloud Function Computer : علیبابا که توسط Alibaba Cloud ارائه میشود، یک سرویس محاسبات بدون سرور است که به توسعهدهندگان اجازه میدهد تا کدهای خود را در پاسخ به رویدادهای مختلف اجرا کنند.
Oracle: Oracle Cloud Functions یک پلتفرم محاسبات بدون سرور است که به توسعهدهندگان امکان میدهد توابع خود را به طور انعطافپذیر و در مقیاس بزرگ پیادهسازی کنند.
Firebase: Firebase که متعلق به گوگل است، یک پلتفرم توسعه اپلیکیشنهای موبایل و وب است که از مدل محاسبات بدون سرور برای مدیریت دیتابیسها و ارائه خدمات مبتنی بر رویدادها استفاده میکند.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره انواع سرورها و مقایسه آنها با مدلهای محاسبات بدون سرور، از جمله سرورهای اختصاصی، میتوانید به سایت ما درباره سرورهای اختصاصی مراجعه کنید.
موارد استفاده از محاسبات بدون سرور
محاسبات بدون سرور در طیف گستردهای از کاربردها به کار گرفته میشود و توجه بسیاری از توسعهدهندگان و سازمانها را به خود جلب کرده است. در ادامه به برخی از موارد رایج استفاده از این فناوری اشاره میکنیم:
1. محاسبات بدون سرور برای APIها
یکی از کاربردهای متداول محاسبات بدون سرور، ایجاد و مدیریت REST APIها است. در این مدل، توسعهدهندگان میتوانند با استفاده از توابع بدون سرور (مانند AWS Lambda) یک API بدون سرور ایجاد کنند که قادر به دریافت درخواستهای HTTP و بازیابی یا ذخیره دادهها از طریق پایگاههای داده بدون سرور (مانند( DynamoDB) باشد. این قابلیت به ویژه برای ساخت و نگهداری APIهای مقیاسپذیر و مدیریت درخواستهای ورودی و خروجی بسیار مفید است.
2.محاسبات بدون سرور برای ذخیرهسازی
در محیطهای توسعه سنتی، ایجاد و مدیریت دیتا استورها معمولاً وظیفهای پیچیده است. با ظهور دیتا استورهای بدون سرور مانند Firebase، توسعهدهندگان میتوانند پایگاههای داده خود را به راحتی مدیریت کنند، بدون اینکه نیازی به نگرانی درباره تهیه بکاپ یا انجام عملیات پیچیده پایگاه داده داشته باشند. در این مدل، ارائهدهنده ابری مسئولیت میزبانی و مدیریت دیتا استورها را بر اساس مدل “پرداخت بهاندازه استفاده” بر عهده دارد. این ویژگی به ویژه برای استارتآپها و شرکتهای کوچک که به دنبال راهحلهای مقرونبهصرفه هستند، بسیار جذاب است.
3. محاسبات بدون سرور برای سیستمهای ناهمزمان
سیستمهایی که با الگوهای درخواست کاربر ناسازگار (asynchronous) مواجه هستند، میتوانند از مزایای محاسبات بدون سرور بهرهمند شوند. به عنوان مثال، وبهوکها نمونهای از درخواستهای ناسازگار هستند که به صورت نامنظم اجرا میشوند. در چنین مواردی، یک تابع بدون سرور به طور خودکار فعال میشود و بدون نیاز به سرورهای دائماً فعال، پاسخ مناسبی به کاربر ارسال میکند. همچنین، هشدارها و پیامهای پشتیبانی که به صورت ناهمزمان فراخوانی میشوند، میتوانند به طور مؤثری از معماریهای بدون سرور بهرهبرداری کنند.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد کاربردهای محاسبات بدون سرور در زمینههای مالی و ترید، میتوانید به سایت ما درباره ترید مراجعه کنید.
نتیجهگیری
قبول و پذیرش مدل ابری محاسبات بدون سرور به ویژه در شرکتهای کوچک و متوسط (SME) و استارتآپها و کارآفرینان در حال افزایش است، زیرا آنها به دنبال راهحلها و روش هایی برای کاهش هزینهها و ارائه محصولات نوآورانه در حداقل زمان ممکن هستند. مدل محاسبات بدون سرور به توسعهدهندگان اجازه میدهد تا تمرکز بیشتری بر روی نوشتن کد و حل مشکلات داشته باشند، بدون اینکه نیاز به نگرانی درباره مدیریت زیرساختها و سرورها داشته باشند. با توجه به مزایای فراوان محاسبات بدون سرور از جمله کاهش هزینهها، افزایش سرعت توسعه، مقیاسپذیری و انعطافپذیری بالا، این مدل محاسباتی به عنوان یک راهحل ایدهآل برای شرکتهایی محسوب میشود که به دنبال ارائه محصولات و خدمات نوآورانه در بازار رقابتی امروز هستند. بنابراین، اگر کسبوکار شما به دنبال کاهش هزینهها و تسریع روند توسعه محصولات است، محاسبات بدون سرور میتواند بهترین راهحل برای شما باشد.